Page 89 - XXIII Konferencja Automatyków Rytro 2019

Prof. dr hab. inż. Tadeusz Skubis
Dr inż. Anna Piaskowy

Współczesne systemy pomiarowe parametrów środowiska

Dążenie do coraz wyższego standardu życia, w tym rozwój przemysłu i transportu, powodują ciągają
degradację środowiska naturalnego w skali globalnej. Najwięcej zanieczyszczeń środowiska
naturalnego odprowadzają energetyka, transport oraz przemysł chemiczny. Skutki ingerencji
człowieka w środowisko naturalne mogą być nieodwracalne i w przyszłości zagrozić życiu
biologicznemu. Obserwuje się w ciągu ostatnich lat coraz większe spektrum skutków globalnego
ocieplenia, coraz większe zanieczyszczenie gleby wody i powietrza, dlatego dużego znaczenia
nabierają działania związane z monitorowaniem środowiska. Dokładny pomiar, przetwarzanie
i gromadzenie danych oraz raportowanie parametrów środowiskowych jest istotnym aspektem
w zapewnieniu jakości wielu badań oraz działań zmierzających do poprawy środowiska naturalnego.
Pojawia się coraz więcej projektów ukierunkowanych na rozwój inteligentnych miast oraz
społeczeństw. Ponadto rozwój technologiczny umożliwia wdrażanie coraz tańszych systemów
monitorowania środowiska, które instaluje się w miastach korzystając z istniejącej infrastruktury
miejskiej, np. czujniki dołączone do latarni ulicznych lub zainstalowane w pojazdach transportu
publicznego.
Monitoring parametrów środowiskowych może dotyczyć konkretnego obszaru np.: budynku
mieszkalnego, zakładu przemysłowego (dotyczy to monitoringu lokalnego), kraju, kontynentu
a nawet całej planety. Monitoruje się wybrane parametry poszczególnych elementów środowiska
powietrza atmosferycznego, gleby czy wody. Monitorowanie środowiska obejmuje szereg działań
mających na celu jego ochronę i jest w dużym stopniu oparte na ustawodawstwie krajowym.
Organizacją nadzorującą pomiary emisji i imisji oraz przekazującą informacje o stanie środowiska
w Polsce jest Państwowy Monitoring Środowiska (PMŚ) utworzony ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku
o Inspekcji Ochrony Środowiska [1]. Do głównych zadań PMŚ należą:

‒ monitoring jakości powietrza
‒ monitoring jakości śródlądowych wód powierzchniowych: rzek i jezior
‒ monitoring jakości śródlądowych wód podziemnych,
‒ monitoring jakości Morza Bałtyckiego,
‒ monitoring jakości gleby i ziemi,
‒ monitoring hałasu,
‒ monitoring pól elektromagnetycznych,
‒ monitoring promieniowania jonizującego,
‒ monitoring lasów,
‒ monitoring przyrody.

Dane dotyczące aktualnego stanu poszczególnych elementów środowiska pochodzą od stosunkowo
niskiej liczby urządzeń i systemów pomiarowych zlokalizowanych w kilku punktach w każdym
mieście. Kryteria wyboru lokalizacji, w których znajdują się urządzenia monitorujące oraz wybór
monitorowanych parametrów środowiska są określane zgodnie z właściwą ustawą oraz umowami
międzynarodowymi, np.: dyrektywą 2008/50/EU [2]. Dedykowane czujniki i systemy pomiarowe
dostarczają informacji, które stanowią podstawę do oceny i prognozy stanu środowiska oraz analizy
przyczynowo-skutkowej działalności społeczno-gospodarczej człowieka.

Tadeusz Skubis, Współczesne systemy pomiarowe parametrów środowiska. str. 1
XXIII KONFERENCJA AUTOMATYKÓW RYTRO 2019 POLITECHNIKA ŚLĄSKA